Er is de afgelopen weken veel te doen over handhaving in Oosterwold. Nadat het rapport eind juli is gepubliceerd, ging er al enigszins lacherig maar ook verontwaardiging de ronde over normen voor een goede stadslandbouw. Hoeveel varkens en kippen passen op een vierkante meter......

Nu gaan afgelopen week twee berichten de ronde via Omroep Flevoland over handhaving op doorwaadbare zones en stadslandbouw. Het is op zichzelf al nieuws van Omroep Flevoland, dat de gemeente twee Boa's aanstelt om Oosterwold te controleren. Het was ook passend geweest, als we dat direct van de gebiedsorganisatie zouden vernemen. Maar dat is ook de functie van de media.

Ook horen we dat er drones over Oosterwold vliegen om de percelen in kaart te brengen.

Toen Oosterwold begon waren velen zeer verheugd, dat al bij de start een grote stap richting vrijheid was genomen: er zou geen Welstand zijn, die beoordeelt of bouwplannen al dan niet door de beugel kunnen. Wie kent niet de verhalen van enthousiaste plannen van bewoners, die oplopen tegen een negatief advies van een Welstandscommissie, die zich beroept op behoud van het beschermd gezicht van de stad, dorp of wijk. Een voormalig architect, die vind dat alleen die ene kleur groen de enige goede uitstraling geeft aan het straatbeeld. Of de dakkapel die tien centimeter te breed is.

Toen Marie-José en ik jaren geleden, als student nog, ons in onze eerste volkstuin gingen uitleven, kregen we te maken met een ballotage-commissie. Ze stoorden ons sinds het begin aan onze experimenten met gele mosterd (allemaal onkruid) en natuurlijke inrichting. Na een paar jaar ontvingen we een heuse brief in de bus, die begon met de voor ons ondertussen onsterfelijke aanhef: "Geachte heer Abspoel, u wist dat het er eens van moest komen.....". En daarna een litanie aan klachten over onkruid en zorgen van keurige buurtuiniers. Het moge duidelijk zijn dat dat het einde was van ons volkstuin avontuur in die Vereniging.

Nu gaan Boa's controleren of Oosterwolders wel op de goede manier aan stadslandbouw doen. Ik snap best dat je iets moet met handhaving, als er misstanden zijn, maar het idee dat Boa's met een centimeter en bonnenboekje in de hand de tuinen gaan langslopen doet mij aan als een gruwel.

Trouwens, wie gaat die Boa's betalen? Wordt dat ook betaald uit onze exploitatiebijdrage? Of gaat dat van de OZB belasting? Of moeten de Boa's zichzelf bedruipen met boetes, zoals dat ook bij de politie werkt? Kan die investering niet beter besteed worden?

Maar mijn grootste zorg is het gevoel van privacy. Privacy gaat niet alleen over het gevoel of je beroofd wordt, maar ook je gevoel dat je zelf kunt doen op de kavel wat jij wil en denkt nodig te hebben. Het idee dat er Boa's gaan rondlopen, waaraan je moet uitleggen wat je aan het doen bent, en waarom je nog niet tien procent van de Almeerders aan het voeden bent. Mijn energie lekt nu al weg.

Initiatiefnemers die niks aan stadslandbouw doen hebben niet mijn sympathie, maar als initiatiefnemers zich moeten gaan verdedigen tegen boetes van de gemeente, verdienen ze onze solidariteit. Laten we in plaats daarvan, elkaar helpen aan een mooie inrichting van kavels, met respect voor ieders wensen, en behoefte aan samenwerking.

Ook over omloopbaarheid is veel te doen. En wellicht terecht nog meer dan over stadslandbouw, want de omloopbaarheid bepaalt de kwaliteit van de publieke ruimte. Waar is het 'park van de wijk'? Maar mede door verwarring en negatieve berichtgeving vanuit de gebiedsorganisatie hebben velen het idee dat je niets mag in de doorwaadbare zones. Je moet toch niet in de situatie komen, dat de Boa's met een centimeter jouw paadjes gaan opmeten, en je gaan sommeren om bomen en struiken te rooien, omdat Werner met zijn shovel er niet door kan....

In de nieuwsbrief van afgelopen week schrijft Werner Brouwer: "een beetje Oosterwold bestaat niet". Maar wiens Oosterwold dan wel? Is dat het Oosterwold van Werners' shovel? De gemeente die exploitatiebijdragen van Oosterwolders inzet om riool aan te leggen en Boa's op de loonlijst te zetten?

Het idee over Boa's die handhaven versterkt een gevoel van onveiligheid, en belemmering van de mogelijkheden om zelf invulling te geven aan je kavel. Dat schuurt zeer tegen het idee van Oosterwold. Het doet me te veel denken aan het televisieprogramma van Jort Kelder: 'Hoe heurt het eigenlijk'.

Is de schade van wantrouwen en onveiligheid en privacy-schending niet veel groter dan de winst van handhaving? Gaat de handhaving niet teveel uit van een ouderwets idee van maakbaarheid van de samenleving. Als we genoeg financiële prikkels uitdelen, gaan mensen zich vanzelf goed gedragen...... Het is een klassieke denkfout dat we er vanuit gaan dat wat wenselijk is (verbeteren van stadslandbouw en doorwaadbaarheid) ook kan zonder dat de maatregelen erger zijn dan de kwaal. Of zoals de filosoof Badiou het uitdrukt: het is nu eenmaal zo in de wereld, dat veel zaken noodzakelijk zijn, en onmogelijk.....

Wat mij betreft kunnen de Keurmeesters van de gemeente wegblijven. Er is een veel bredere discussie over handhaving nodig voordat we als Oosterwolders met een warm gevoel gaan samenwerken om Oosterwold nog mooier te maken. Hoe zou de dialoog tussen de gebiedsorganisatie, de Boa's en Oosterwolders eruit moeten zien, om die Boa's op een zinvolle manier hun werk te laten doen?

Als ik in Oosterwold rondloop, dan laat ik mij graag verrassen door initiatieven van anderen. En ik stel mijn oordeel uit. Het maakt mij benieuwd naar de ideeën van mensen achter hun plannen. Die ideeën delen, dat is Oosterwold. Ik vraag mij ernstig af of de Boa's de linking pin zijn in deze ontwikkeling.